Nesillerin Millet için Önemi
Ülke saadetinin sağlam ve ümit verici esaslara istinad ettirilmesi, bugünkü nesillerin ciddiyetle ele alınmasına ve geleceğe göre kalb-kafa bütünlüğü içinde yetiştirilmesine bağlıdır. Günümüzün talihsiz gençleri, aile ihmalkârlığının bağrında hayata gözlerini açtı ve kendini insafsız bir çevrenin merhametsiz hâdiselerin, öldürücü fikir akımlarının ve felç edici neşriyatın kucağında buldu. Yarınları omuzunda bayraklaştıracak olan bugünkü dinamik güçlen, halihazırdaki durumun boğucu tesirinden kurtararak onlara kendi iradeleri ile varolma ve yaşama yolunu göstermek, zamanımızın idareci ve zimamdarlarına düşen rabbânî bir vazifedir.
Yarınları kendilerine emanet edeceğimiz bu gençler, eğer iradeleriyle varolma yolunda ciddî bir terbiye almaz veya alamazlarsa, diğer canlılar gibi hatta daha aşağı bir seviyede, şehvet, hiddet, hırs misüllü alçaltıcı hislerin ve yetiştiği çevreden aldığı fena huyların baskısı altında kalır giderler ve bir daha da bu mahkûmiyetten kurtulamazlar. Şehvet, Öfke, hırs ve veraset kanunlarının insan üzerindeki tesiri o kadar ciddî ve ağırlıklıdır ki; pedagojinin en yeni esaslarına göre, çok iyi terbiye görmüş gençlerde bile az-çok kendisini hisettirmekte ve onları yanlış yollara zorlamaktadır.
İşte terbiye, pek çok maksat ve gayeler için insan mahiyetine yerleştirilmiş bulunan bu türlü hislerin azgınlaştırıcı tesirini kırarak onları iyiye, güzele doğru yönlendirerek, zararlı gibi görünen bu duygulardan insanî kemâlâta giden yolları keşfetmek ve fertde fazilet duygusunu, irade metanetini, düşünce kabiliyetini, hürriyet aşkını geliştirmek içindir. Hakk'a esaret manasında-ki hürriyet aşkını!..
Şayet heves ve ihtirasların amansız pençesi altında hırpalanan nesiller
Nesillere, kendi ruhumuzu, iç dünyamızı aksettirici böyle bir terbiye verilmez, ahlâk ve fazilete giden yollarda onlara ışık tutulmazsa, milletimizin, bugün de yarın da kargaşadan kurtulabilmesi imkânsızdır. Apaçık ortadadır ki, kendi nesillerine soylu bir kültür ve irâdî terbiye veren milletler, geleceklerini teminat altına almış ve bütün mukaddeslerini emanet edecekleri en sağlam bekçileri keşfetmiş olurlar. Çocuklarını ahlâk ve düşünce noktasında ihmâl eden cemiyetlere gelince, bunlar yüksek değer ve mefhumlarıyla beraber bütün bir milleti anarşi seylablarıyla baş-başa bırakmış sayılırlar.
Her milletin hayatiyet ve bekâsıyla bu kadar ciddî münasebeti olan ta'lim ve terbiye mevzuu, hemen her ülkenin en başta gelen meselelerindendir. Bilhassa milletlerin buhranlı anları sayılan geçiş dönemlerinde, bu husus daha da ehemmiyet arzeder. Bu türlü dönemlerde ülke şartlarını kavrayamama, icraâtında hissi, mantığın üstünde tutma, planlarını içinde yaşadığı krizli dönemin baskısı altında hazırlama ve kitlelerin hayhuyuyla şaşkınlığa düşüp yol ve yön değiştirme, millî bünyeyi, bir daha belini doğrultamayacak şekilde ırgalayacak ve yerle-bir edecektir. Değil bunlar gibi ciddî meseleler; bu mevzuda en küçük bir hata, en ehemmiyetsiz gibi görünen bir dikkatsizlik, az bir ihmâl dahi milleti alt-üst etmeye yeter de artar... Bugüne kadar cem'iyyet fertlerinin hazan vurmuş yapraklar gibi savrulup gitmesi de iyi bir terbiye alamamış olmasından ve kültürsüzlükten kaynaklanmıştır. Yine de, bu hassas nokta, daha az ehemmiyeti olan meselelerin yanında unutulup gidecekse (ya sabûr!) deyip bir hayli zaman daha Heraklit'imizi beklememiz icab edecektir.
Kanaatimce, bugün en ciddî, en derin, en büyük meselelerden daha büyük, daha hassas bir mesele varsa, o da geleceğin nesillerini kendi ruh kökümüze bağlı olarak yetiştirmek ve onları her türlü yabancılaşmadan kurtarmak meselesidir. Buna göre, bugün ta'lim ve terbiye adına gösterilecek her gayret, yarının emniyet ve saâdetini; her ihmâl ve lâkayıtlik de geleceğin sefâlet ve perişaniyetini netice verecektir.
Şu anda olsun günümüzün mes'ulleri, kitlelerin yıllar yılı perişaniyet ve derbederliğine sebebiyet veren hususları yeniden gözden geçirerek, ona göre bir bakış ve geleceğe aydınlık getirecek objektif bir anlayışla çocuklarımızın yetiştirilmesini ele almazlarsa, bu ülke ve bu millete çok yazık olacakdır.
Şimdi olsun; dünü bugünle, bugünü de yarınla içiçe ve müşterek mütalâa edebilecek, çağını idrak etmiş nesiller yetiştiremezsek —maâzallah— zamanın insafsız dişleri arasında çiğnenip gitmemiz mukadderdir. Evet, bulunduğu muhitin şartlarına göre duygu ve aletlerle teçhiz edilemediğinden ötürü inkiraza uğrayıp giden canlılar gibi, yaşadığı devri idrak edememiş milletler de, yerlerini, varolmaya daha müsait başkalarına bırakır mahvolur giderler. Tarihte yokolup gitmiş milletlerle, nesli tükenmiş bir kısım canlı fosiller, Yaratıcı Kudret'in aynı kanunlarını göstermesi bakımından ne müthiş bir tablodur!
Mısır medeniyeti, Roma imparatorluğu, Endülüs kültürü, Osmanlı cihangirliği ve daha niceleri...
hep aynı gaddar dişler arasında çiğnenip gitmişlerdir. "İşte onlar, işte perişan yurtları!!" sönük bir renk, ölgün bir iz ve etnoğrafik bir kısım enkaz... Genç nesilleri belli bir gaye ve belli bir ideal istikametinde ele almayan milletler için aynı korkunç girdap bütün ürperticiliğiyle ağzını açmış beklemektedir. Buna karşılık, çocuklarımızın ruhunda mayalayacağımız irade gücü, terkibci düşünce ve Hak sevgisi onları her türlü uyuşuklukdan, yılgınlıkdan, beklenmedik şeyler karşısında paniğe kapılmakdan kurtaracak ve çalışmaya şevklerini kamçılayarak onlarda hamiyyet ve gayret düşüncesi uyaracakdır.
Günümüzün idareci ve zimamdârları, ilmî ve içtimâî hayatımızı, yaşadığımız devir itibariyle nazar ı itibare alma ve dünden bugüne, bugünden de geleceğe geçiş yollarını tesbit edip, yarınki nesillerin nasıl yetiştirileceği hususunu en parlak çizgileriyle belirleme, tâmim etme ve tâkib etme mecburiyetindedirler. Böyle bir düşünce ile şahlanmış ateşîn dimağların, aşk ve heyecanla coşan gönüllerin bu meselenin üzerine yürüyecekleri güne kadar vatan ve milletin geleceğinden emin olmak ve ülkenin yükseleceğini beklemek oldukça zordur.
